Bạn đã bao giờ trải qua cảm giác khó chịu khi di chuyển bằng tàu xe? Buồn nôn, hoa mắt chóng mặt, thậm chí nôn ói là những biểu hiện thường gặp của chứng say tàu xe. Nỗi ám ảnh này khiến nhiều người e dè những chuyến đi xa, làm hạn chế cơ hội khám phá và trải nghiệm. Bài viết này Dược sĩ Lưu Văn Hoàng sẽ cung cấp thông tin về các loại thuốc thường được sử dụng để ngăn ngừa và giảm triệu chứng say tàu xe.
Nguyên nhân của say tàu xe
Say tàu xe, hay còn gọi là say động, là một rối loạn phổ biến xảy ra khi cơ thể di chuyển với tốc độ cao. Nguyên nhân chính là do sự mâu thuẫn giữa thông tin thu nhận từ mắt và cơ quan tiền đình – bộ phận chịu trách nhiệm về thăng bằng của cơ thể. Khi di chuyển, mắt ghi nhận sự thay đổi của môi trường xung quanh, nhưng cơ quan tiền đình lại không cảm nhận được chuyển động, dẫn đến tình trạng rối loạn, buồn nôn, chóng mặt.
Thành phần và tác dụng của thuốc say xe
Thuốc kháng Histamine H1
Thành phần: Các loại thuốc kháng histamine H1 thường chứa các hoạt chất như Diphenhydramine, Dimenhydrinate, Cinnarizine, Meclizine hoặc Promethazine
Cơ chế tác dụng: Những thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể histamine H1 trong cơ thể, giúp giảm thiểu các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, và chóng mặt do say tàu xe.
Hướng Dẫn Sử Dụng
- Thời điểm uống: Uống thuốc trước 30 phút khi khởi hành để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Lưu ý: Không nên dùng nhiều loại thuốc kháng histamine cùng lúc.
- Đối tượng thận trọng: Trẻ em dưới 2 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú cần thận trọng khi sử dụng thuốc này.
Thuốc đối kháng giao cảm
Thành phần: Phổ biến nhất là Scopolamine (Hyoscine).
Cơ chế tác dụng: Scopolamine hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể acetylcholine, giúp giảm thiểu buồn nôn và chóng mặt do say tàu xe.
Hướng Dẫn Sử Dụng
- Dạng Thuốc: Thường có dạng miếng dán da, tiện lợi và dễ sử dụng.
- Thời Gian Tác Dụng: Miếng dán scopolamine có tác dụng kéo dài lên đến 72 giờ.
- Lưu Ý: Không dùng nếu trẻ chưa đủ 10 tuổi và phụ nữ mang thai.
Tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ có thể gặp phải bao gồm buồn ngủ, hoa mắt, và lú lẫn.
Thuốc chống nôn tác động trên tiêu hóa
Thành phần: Domperidone và metoclopramide là hai loại thuốc thuộc nhóm này.
Cơ chế tác dụng: Cả Domperidon và Metoclopramide đều hoạt động bằng cách tăng cường nhu động dạ dày và ruột, giúp giảm thiểu buồn nôn và nôn mửa.
Hướng dẫn sử dụng
- Hiệu quả của Domperidone và Metoclopramide trong việc chống say tàu xe không cao.
- Lưu ý: Không được chỉ định cho việc chống say tàu xe.
Một số mẹo chữa say xe
Ngoài việc sử dụng thuốc, bạn có thể áp dụng một số mẹo sau để hạn chế hoặc giảm thiểu tình trạng say xe hiệu quả:
Trước khi đi:
- Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đầy đủ giúp cơ thể bạn khỏe mạnh và ít bị say xe hơn.
- Ăn nhẹ: Tránh ăn quá no hoặc quá đói trước khi di chuyển. Nên chọn thực phẩm dễ tiêu hóa như bánh mì, chuối, sữa chua,…
- Uống nhiều nước: Uống đủ nước giúp cơ thể bạn tránh bị mất nước, một trong những nguyên nhân gây say xe.
- Hạn chế đồ uống có cồn và caffeine: Chất kích thích trong những loại đồ uống này có thể khiến bạn buồn nôn và say xe nặng hơn.
- Lựa chọn vị trí ngồi phù hợp: Ưu tiên ghế trước hoặc ghế giữa xe – nơi ít rung lắc nhất, tránh ngồi quay lưng về phía trước hoặc sau xe.
- Chuẩn bị sẵn sàng: Mang theo túi nilon, khăn ướt, kẹo bạc hà, gừng,… để đề phòng trường hợp buồn nôn.
Trong khi di chuyển:
- Hít thở không khí trong lành: Mở cửa sổ hoặc sử dụng quạt để giúp không khí lưu thông, tạo cảm giác dễ chịu hơn.
- Tập trung vào điểm cố định: Nhìn ra ngoài cửa sổ hoặc tập trung vào một điểm cố định trong xe giúp giảm bớt cảm giác chóng mặt.
- Nghe nhạc hoặc podcast: Nghe nhạc hoặc podcast yêu thích có thể giúp bạn thư giãn và giảm bớt sự chú ý vào cảm giác say xe.
- Ngậm kẹo bạc hà hoặc gừng: Kẹo bạc hà và gừng có tác dụng giảm bớt cảm giác buồn nôn.
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc chống say tàu xe
Cách uống thuốc say xe
Đối với dạng thuốc dùng đường uống như kháng Histamine H1 hoặc thuốc chống nôn như Domperidon và Metoclopramide nên uống trước khi đi xe nửa giờ đến một giờ.
Ngoài ra nếu sử dụng miếng dán Scopolamine cần dùng trước khi lên xe khoảng 3 giờ.
Các loại thuốc say xe có tác dụng trong mấy tiếng?
Tác dụng của thuốc say xe phụ thuộc vào loại thuốc và liều lượng sử dụng.
- Thuốc kháng histamine H1: Thường có tác dụng từ 4 đến 6 tiếng.
- Miếng dán da Scopolamin: Có tác dụng kéo dài đến 72 tiếng.
- Thuốc chống nôn: Thường có tác dụng ngắn hơn, chỉ từ 2 đến 4 tiếng.
Uống thuốc say xe có cần ăn không?
Nên ăn nhẹ trước khi uống thuốc say xe khoảng 30 phút. Việc ăn nhẹ sẽ giúp giảm bớt cảm giác buồn nôn và nôn do thuốc gây ra. Tuy nhiên, bạn nên tránh ăn thức ăn khó tiêu, nhiều dầu mỡ vì có thể làm tăng nguy cơ buồn nôn.
Đang có thai hoặc cho con bú uống thuốc say xe được không?
Hầu hết các loại thuốc chống say tàu xe đều không được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Một số loại thuốc có thể gây ra tác hại cho thai nhi hoặc trẻ sơ sinh.
Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Tác dụng phụ của thuốc chống say xe
Bên cạnh tác dụng chính, sau đây là những tác dụng phụ thường gặp của thuốc say xe:
- Buồn ngủ: Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất của các loại thuốc chống say xe, đặc biệt là thuốc kháng histamine H1 như Diphenhydramine, Dimenhydrinate có thể biểu hiện như ngáp vặt, mắt nặng trĩu, khó tập trung, mệt mỏi
- Khô miệng: Thuốc say xe cũng có thể gây ra khô miệng do ức chế tuyến nước bọt. Biểu hiện của khô miệng bao gồm cảm giác khô rát trong miệng, khó nuốt, nứt nẻ môi, hơi thở có mùi
- Rối loạn tiêu hóa: Một số loại thuốc chống say xe, đặc biệt là thuốc kháng cholinergic như Scopolamine
Top 5+ các thuốc chống say tàu xe hiệu quả nhất hiện nay
Thuốc say xe vỉ 4 viên màu xanh Nautamine
Thuốc Nautamine say xe màu xanh do Dược phẩm Synthelabo Groupe – Pháp sản xuất, chứa thành phần chính Diphenylhydramine 90mg, là thuốc đối kháng receptor Histamin H1, giúp giảm giải phóng các chất gây phản ứng quá mẫn, có tác dụng an thần và ức chế hệ cholinergic, hiệu quả trong việc chống say tàu xe.
Thuốc say xe Nautamine
Liều dùng:
Độ tuổi | Liều mỗi lần | Lặp lại sau | Liều tối đa mỗi ngày |
Người trưởng thành và trẻ em > 12 tuổi | 1 – 1.5 viên | 6 giờ | 6 viên |
Trẻ em 6 – 12 tuổi | 1 viên | 6 giờ | 4 viên |
Trẻ em 2 – 6 tuổi | ¼ – ½ viên | 6 giờ | 2 viên |
Quy cách đóng gói: Hộp 20 vỉ x 4 viên
Giá bán: 325.000đ/hộp
Ưu điểm | Nhược điểm |
Nautamine được đánh giá là thuốc chống say tàu xe hiệu quả cao, có tác dụng nhanh và kéo dài trong 4-6 tiếng.
Xem thêm : Dị dạng đường thở bẩm sinh – CPAM Có thể dùng được cho trẻ từ 2 tuổi. Nautamine được bán rộng rãi tại các nhà thuốc trên toàn quốc với giá cả phải chăng. |
Nautamine có thể gây buồn ngủ ở một số người, do đó không nên sử dụng thuốc khi lái xe hoặc vận hành máy móc. |
Thuốc chống say tàu xe Cinnarizine Sopharma 25mg
Thuốc Cinnarizine Sopharma 25mg do Công ty Sopharma AD sản xuất, chứa thành phần chính Cinnarizin 25mg, là thuốc kháng histamine H1 có tác dụng chống tiết acetylcholine và an thần, dùng để phòng say tàu xe, điều trị chứng rối loạn tiền đình và bệnh mạch máu mạn tính.
Công dụng của thuốc Cinnarizine Sopharma 25mg
Liều dùng:
Độ tuổi | Liều dùng |
Người lớn và trẻ em > 12 tuổi | 1 viên trước khi lên xe 2 giờ, lặp lại 0,6 viên mỗi 8 giờ |
Trẻ 5 – 12 tuổi | ½ liều bình thường |
Quy cách đóng gói: Hộp 1 vỉ x 50 viên
Giá bán: Đang cập nhật
Ưu điểm | Nhược điểm |
Dạng viên nén nhỏ gọn, dễ dàng sử dụng và mang theo bên mình
Một nghiên cứu có đối chứng giả dược đã chứng minh rằng Cinnarizine, một thuốc chẹn kênh calci, có hiệu quả và an toàn hơn giả dược trong việc dự phòng chứng đau nửa đầu ở trẻ em, với 60% trẻ em trong nhóm cinnarizine báo cáo giảm hơn 50% tần suất đau đầu hàng tháng so với chỉ 31,3% trong nhóm giả dược. Cinnarizine có hiệu quả và an toàn tương đương Natri valproate trong điều trị chứng đau nửa đầu không đáp ứng với propranolol và thuốc chống trầm cảm ba vòng, mặc dù Cinnarizine có thể giảm cường độ cơn đau tốt hơn. |
Thuốc Cinnarizine Sopharma 25mg gây buồn ngủ nên cần thận trọng với người làm những công việc cần tập trung. |
Thuốc say xe Stugeron
Thuốc Stugeron do Công ty Olic (Thailand)., Ltd – Thái Lan sản xuất, chứa thành phần chính Cinnarizine 25mg, được dùng để điều trị rối loạn mê đạo, phòng ngừa đau nửa đầu và kém tập trung, đồng thời có tác dụng duy trì rối loạn tiền đình, dự phòng say tàu xe, đau nửa đầu, và điều trị các triệu chứng do mạch máu não và tuần hoàn ngoại vi.
Thành phần của thuốc Stugeron
Liều dùng:
Đối tượng | Liều dùng | Lặp lại sau |
Người lớn | 1 viên trước khi lên tàu xe 30 phút | 6 giờ |
Trẻ em | ½ liều người lớn (12.5mg) | 6 giờ |
Quy cách đóng gói: Hộp 25 vỉ x 10 viên
Giá bán: 200.000đ/hộp
Ưu điểm | Nhược điểm |
Stugeron chứa hoạt chất Cinnarizine 25mg, có tác dụng chống cholinergic và chống histamin, giúp làm giảm các triệu chứng say xe như buồn nôn, chóng mặt.
Cinnarizine có thời gian bán hủy dài, do đó tác dụng chống say xe được duy trì trong thời gian lâu hơn so với một số loại thuốc khác. Sự kết hợp liều thấp cố định Cinnarizine 20 mg + Dimenhydrinate 40 mg hiệu quả hơn giả dược và các thuốc đơn liều cao trong việc giảm triệu chứng chóng mặt trung ương và/hoặc ngoại vi, đồng thời được dung nạp tốt. |
Cinnarizine có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương, có thể gây buồn ngủ, ảnh hưởng đến vận hành các thiết bị hoặc lái xe. |
Thuốc say xe màu hồng Dimenhydrinat Traphaco
Thuốc say xe màu hồng Dimenhydrinat Traphaco do Công ty Cổ phần Traphaco sản xuất, chứa Dimenhydrinat 50mg, là thuốc kháng histamin thuộc nhóm Ethanolamin, có tác dụng kháng cholinergic, chống nôn, an thần mạnh, được dùng để phòng và điều trị triệu chứng buồn nôn, nôn, chóng mặt do say sóng, say tàu xe, bệnh Ménière và các rối loạn tiền đình khác.
Thuốc Dimenhydrinat Traphaco
Liều dùng:
Độ tuổi | Liều mỗi lần | Lặp lại sau | Liều tối đa mỗi ngày |
Người trưởng thành và trẻ em > 12 tuổi | 1 – 2 viên | 4 – 6 giờ | 8 viên |
Trẻ em 6 – 12 tuổi | ½ – 1 viên | 6 – 8 giờ | 3 viên |
Trẻ em 2 – 6 tuổi | ¼ – ½ viên | 6 – 8 giờ | 1.5 viên |
Quy cách đóng gói: Hộp 10 vỉ x 10 viên
Giá bán: 40.000đ/hộp
Ưu điểm | Nhược điểm |
Dimenhydrinat được hấp thu nhanh vào máu, phát huy tác dụng trong khoảng 30 phút sau khi uống.
Chứa hoạt chất Dimenhydrinat 50mg, là chất chống cholinergic và kháng histamin, có tác dụng chống say xe hiệu quả Dimenhydrinat Traphaco có sẵn dưới dạng viên nén, dễ dàng sử dụng. Dimenhydrinat Traphaco có giá cả tương đối hợp lý so với các loại thuốc chống say tàu xe khác trên thị trường. |
Không nên sử dụng Dimenhydrinat ở trẻ em dưới 2 tuổi và phụ nữ mang thai |
Thuốc say xe của Mỹ Dramamine Motion Sickness Original
Thuốc say xe Dramamine Motion Sickness Original do MEDTECH PRO sản xuất, chứa Dimenhydrinate 50 mg, là chất kháng histamine thế hệ thứ nhất giúp giảm các tín hiệu thần kinh xung đột giữa mắt và tai khi di chuyển tàu xe, nên uống liều đầu tiên trước khi bắt đầu hoạt động từ 1/2 giờ đến 1 giờ để phòng ngừa say tàu xe.
Xem thêm : Bóng phủ thuốc Paclitaxel và Stent phủ thuốc Paclitaxel làm tăng nguy cơ tử vong
Thuốc say xe Dramamine Motion Sickness Original
Liều dùng:
Độ tuổi | Liều mỗi lần | Lặp lại sau | Liều tối đa/25 giờ |
Người trưởng thành và trẻ em > 12 tuổi | 1 – 2 viên | 4 – 6 giờ | 8 viên |
Trẻ em 6 – 12 tuổi | ½ – 1 viên | 6 – 8 giờ | 3 viên |
Trẻ em 2 – 6 tuổi | ¼ – ½ viên | 6 – 8 giờ | 1.5 viên |
Quy cách đóng gói: Hộp 1 lọ 12/36 viên
Giá bán: Đang cập nhật
Ưu điểm | Nhược điểm |
An toàn và hiệu quả đối với cả người lớn và trẻ em từ 2 tuổi trở lên.
Dạng viên nén dễ sử dụng, thích hợp sử dụng trước khi đi. Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng Dimenhydrinate (Dramamine) để dự phòng có hiệu quả tương đương với việc sử dụng Ondansetron (Zofran) trong việc ngăn ngừa buồn nôn và nôn sau phẫu thuật ở những bệnh nhân trải qua phẫu thuật cắt túi mật nội soi, trong khi dimenhydrinate có giá thành rẻ hơn, giúp tiết kiệm chi phí đáng kể. |
Không nên sử dụng khi đang lái xe hoặc vận hành máy móc do tác dụng gây buồn ngủ |
Thuốc say xe dạng nước DongSung TosLong Sos
Nước chống say xe DongSung TosLong Sos được sản xuất bởi hãng dược Dongsung Bio Pharm Co – Hàn Quốc, chứa các thành phần Dimenhydrinate, Scopolamine hydrobromide, Nicotinic acid amide, Anhydrous caffeine, và Pyridoxine hydrochloride, giúp phòng ngừa và cải thiện triệu chứng say tàu xe, buồn nôn, chóng mặt, và đau đầu, với hiệu quả duy trì từ 4-5 tiếng và thích hợp cho cả người lớn và trẻ em từ 3 tuổi trở lên.
Nước chống say xe DongSung TosLong Sos
Liều dùng:
Độ tuổi | Liều dùng |
Người trưởng thành và trẻ em > 15 tuổi | 1 chai (30ml) |
Trẻ từ 11 – 15 tuổi | 2/3 chai (20ml) |
Trẻ từ 7 – 11 tuổi | 1/2 chai (15ml) |
Trẻ từ 3 – 7 tuổi | 1/3 chai (10ml) |
Quy cách đóng gói: Hộp 10 vỉ x 10 viên
Giá bán: 40.000đ/hộp
Ưu điểm | Nhược điểm |
So với một số loại thuốc chống say tàu xe khác, DongSung TosLong Sos ít gây buồn ngủ hơn, giúp người dùng tỉnh táo hơn trong hành trình.
Do bào chế dưới dạng nước, tác dụng giảm say tàu xe của DongSung TosLong Sos nhanh hơn. Dạng nước uống dễ sử dụng. |
Các thành phần như Dimenhydrinate, Scopolamine có thể gây buồn ngủ, chóng mặt, khô miệng. |
Thuốc chống say xe Nhật Bản Anerol
Thuốc chống say xe Anerol Nhật Bản do thương hiệu Anerol sản xuất, chứa Pheniramine maleat, Etyl benzoate, Scopolamine Hydrobromide, Caffeine khan và Pyridoxine Hydrochloride (vitamin B6) giúp ngăn ngừa nôn nao, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi khi di chuyển, có hiệu quả trong vòng 24 giờ và không gây tác dụng phụ như buồn ngủ, khô môi, mờ mắt.
Thành phần của thuốc chống say xe Anerol
Liều dùng: Người lớn và trẻ ≥ 15 tuổi uống 1 viên mỗi ngày trước khi lên xe 30 phút.
Quy cách đóng gói: Hộp 9 viên
Giá bán: 150.000 – 250.000đ/hộp
Ưu điểm | Nhược điểm |
Chứa nhiều thành phần có tác dụng chống say xe như pheniramine (kháng histamine H1), scopolamine (kháng cholinergic), caffeine (kích thích thần kinh trung ương).
Bổ sung vitamin B6 có thể hỗ trợ điều trị say xe. Thích hợp sử dụng khi đang di chuyển hoặc gặp các tình huống say xe đột ngột. |
Giá thành khá cao khoảng 15.000-25.000đ/viên |
Miếng dán chống say tàu xe Ariel TDDS Tatra
Cao dán Ariel TDDS do Công ty TNHH dược phẩm Thiên Ân (Tatra) sản xuất, chứa thành phần chính là Scopolamine 1.5mg. Cao dán này giúp ngăn ngừa chóng mặt, buồn nôn, nôn, và đau đầu do say tàu xe, máy bay, và tàu biển bằng cách ức chế các thụ thể muscarinic trong hệ thần kinh phó giao cảm.
Miếng dán chống say tàu xe Ariel TDDS Tatra
Liều dùng:
Độ tuổi | Liều dùng |
Người trưởng thành | 1 miếng trong 72 giờ |
Trẻ từ 8 – 15 tuổi | ½ miếng trong 72 giờ |
Quy cách đóng gói: Hộp 2 miếng
Giá bán: 20.000đ/hộp
Ưu điểm | Nhược điểm |
Miếng dán nhỏ nhưng thời gian tác dụng kéo dài khoảng 3 ngày, dùng được nếu cần đi xe trong thời gian dài.
Miếng dán Scopolamine xuyên da hiệu quả hơn và có tác dụng phụ ít hơn so với viên nén Cinnarizin trong việc ngăn ngừa say sóng ở thủy thủ đoàn, khiến người tham gia nghiên cứu thích sử dụng miếng dán scopolamine hơn. Trong một thử nghiệm lâm sàng có đối chứng giả dược, việc sử dụng miếng dán scopolamine 1,5 mg cứ sau 72 giờ trong 2 tuần đã giúp giảm đáng kể tình trạng chảy nước dãi ở nhóm bệnh nhân khuyết tật nặng, mặc dù có một số tác dụng phụ nhẹ xảy ra. |
Miếng dán không được sử dụng cho trẻ em dưới 8 tuổi |
Tài liệu tham khảo
- Andreas Koch, Ingolf Cascorbi, Martin Westhofen, Manuel Dafotakis, Sebastian Klapa, Johann Peter Kuhtz-Buschbeck. (Ngày 12 tháng 10 năm 2018). The Neurophysiology and Treatment of Motion Sickness. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2024, từ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30406755/
- Anneliese Spinks, Jason Wasiak. (Ngày 15 tháng 6 năm 2011). Scopolamine (hyoscine) for preventing and treating motion sickness. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2024, từ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21678338/
- Ghazal Rahimzadeh, Abdullatif Tay, Nikolaj Travica, Kathleen Lacy, Shady Mohamed, Darius Nahavandi, Paweł Pławiak, Mohammadreza Chalak Qazani, Houshyar Asadi. (Ngày 7 tháng 3 năm 2023). Nutritional and Behavioral Countermeasures as Medication Approaches to Relieve Motion Sickness: A Comprehensive Review. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2024, từ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36986050/
Nguồn: ÔNG CHÚ SÌN SÚ
Chuyên mục: Y tế, sức khỏe
Nguồn: https://ongchusinsu.com
Danh mục: Y tế, Sức khỏe